De vennootschap
Het is helemaal niet zo gek. Dat je een dure lening van 75.000 euro wilt oversluiten tegen een lening met een veel lagere rente. Dat zou een gezin honderden euro’s per maand kunnen besparen. Zo denken Jake en Katja uit Drenthe er ook over. Na jaren van puzzelen, een gezin onderhouden én twee hypotheken die in hun nek hijgen, is voor Jake de maat wel vol. Het bedrijf waar hij vennoot van is, keert hem wekelijks winst uit. Keurig op de bank. Niets aan de hand. In loondienst van datzelfde bedrijf, dat is veel beter. Gewoon een vast loon per maand, geen gezeur. Dan kan de door Jake en Katja afgesloten lening van 75.000 euro tegen een veel lagere rente voor meer financiële rust zorgen. Komt het gezin alleen maar ten goede. 
Niks verrijking, niks vakanties naar Hawaii, maar een paar honderd euro per maand lucht. En werkelijk aflossen.
Jake overlegt met zijn vennoten. Natuurlijk is dat mogelijk. De wekelijkse winstuitkering komt neer op een 3000 euro per maand. Netto. De lening knelt Jake om zijn schouders. Het moet snel worden geregeld. Op Jakes bankrekening wordt een proefberekening van ruim 3000 euro gestort. Dat zou de kredietverstrekker over de streep moeten trekken. Dit maandloon is toereikend om de lening om te zetten. Veel makkelijker dan de wekelijkse winstuitkering. Dat wordt een ge-reken van niks. Jake lakt op zijn bankafschriften wat inkomsten weg. Privé opnames en de wekelijkse winst. Want die staat ook nog op het afschrift vermeld.
Onraad
De kredietverstrekker ruikt onraad. De bankafschriften druipen van de witte correctielak. Dit deugt niet. Gegevens van Jake en Katja worden opgevraagd. Daaruit blijkt dat Jake met inkomsten heeft gerommeld. Jake en Katja krijgen niet de lening tegen een lagere rente. Daarentegen ontvangen ze een dagvaarding. Valsheid in geschrifte, zo luidt de verdenking.
Hoge hypotheken
Zij: donkerblond, vlot ding om te zien. 48 jaar. Hij: gewoon, normale vent. 50 jaar. Type harde werker. Niks bijzonders. Geen kapsones. Ze stappen de zittingszaal van de rechtbank in Assen binnen, bijgestaan door hun raadsman. Alles wordt besproken. Ze waren in 2013 verhuisd. De nieuwe woning was al opgeleverd, maar de oude woning door de crisis nog niet verkocht. Zelfs na jaren van borden met ‘Te koop’ in de tuin voelden ze beide de beknelling van twee daverend hoge hypotheken. Het was geen nieuwe lening, maar een bestaande. Een oude. Met een lagere rente zou de last veel lichter worden. Dan konden ze werkelijk meer af gaan lossen.
Tot je honderdste rente betalen
“Ik betaal gewoon nu tot mijn honderdste jaar alleen maar rente” zegt Jake op zitting. Ze zagen geen andere mogelijkheid dan deze. Jake legt in gewone taal uit dat hij wil aflossen. Katja kijkt naar haar man. Naar rechts. Ze knikt. “Waren we maar nooit verhuisd” zegt ze. Op de vraag of ze ook een baan heeft antwoordt ze positief. Al jaren. “Dat moet ook wel, met twee zwaarden boven je hoofd, en kinderen die op je rekenen. Ook financieel.” Er valt een ongemakkelijke stilte in de zittingszaal.
Loonstroken
De officier van justitie is overtuigd dat de rol van Katja in deze affaire klein tot niet noemenswaardig is geweest. Ze heeft alleen de gevraagde gegevens in de envelop gestopt. Heeft er niet naar gekeken, en heeft ze in de postbus gedaan. Hij eist voor haar vrijspraak. Voor Jake ligt dat iets anders. Jake leverde de toekomstige loonstroken in, niet de huidige. Jake wordt schuldig verklaard maar krijgt geen straf. Katja vraagt nog of schuldig verklaren zonder strafoplegging hetzelfde is als vrijspraak. Dat is niet zo. Jake heeft nu een strafblad. Hij heeft zich schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte. Hij krijgt geen straf omdat de rechter mild oordeelt. Dit mede vanwege de oudheid van de zaak (2013, en nu pas op zitting), én omdat het om een oude lening ging. Een bestaande. Dat is niet zozeer mazzel, dat is heel erg jammer. Dat betekent dat Jake waarschijnlijk nooit of heel moeilijk (weer) een nieuwe hypotheek, of een lening voor elkaar zal kunnen krijgen. Want dat sterretje staat.
Verslagen
Eén keer het loon laten zien dat je zult gaan verdienen, maar nog niet hebt verdiend. Eén keer. Niet voor je lol, niet voor de camper. Gewoon om toch die 200 euro extra per maand te kunnen aflossen. Beetje lucht. Verder niets.
Ze lopen verslagen de zaal uit. Ze mompelen op de hal wat met hun raadsman. Geen straf, wel schuld? “Oké”, hoor ik Jake droogjes zeggen.
Ik denk aan de kredietverstrekkers met hun schreeuwerige aanbiedingen: “Leen hier, wij zijn de goedkoopste!” Kredietverstrekkers, die ongeacht wát er gebeurt in je gezin gewoon doorgaan met hoge rentes en hun maandelijkse portie opeisen. Het is tenslotte hún geld. Ze hebben geen aanbiedingen met lage rentes, zodat je bijna bloed ophoestend je maandelijkse premie moet voldoen. En méér, want rente betalen, dát is wat Jake en Katja doen. Meer niet.
Het was even een blik in de toekomst. Met verstrekkende gevolgen. De kredietverstrekker ligt er niet wakker van. Ook schuldig, ook geen straf.
Bizar eigenlijk.
Foto en bewerking: Gerrit Stel Fotografie
*Alle rechten waaronder de auteursrechten berusten bij Karin Smalbil.
Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van mij columns, verhalen en html-codes daaronder begrepen via elektronische en gedrukte media of op welke andere wijze ook, op te slaan en/of te verspreiden.
