Paarse regen, de dood en zijn vrienden

Wanneer je geestelijk klaar bent met leven wil je misschien wel dood.

En dat mag je, doodgaan. Indien je ernstig ziek bent en er geen vooruitzicht is op verbetering maar verslechtering. Uitzichtloosheid moet er zijn.

Hoe gaat dat dan als je niet meer wílt leven. Je klaar bent voor diezelfde dood maar lichamelijk te gezond bent om te mogen gaan.
Wanneer is er sprake van uitzichtloosheid en wie bepaalt dat? Wanneer is er een ondraaglijk lijden in het hoofd en van wie mag je dan dood?

Het antwoordt luidt: Van niemand.

Omdat je door moet gaan met leven. Je hebt er immers dankbaar voor te zijn. Je bent ‘gezond’, je hebt nog zoveel redenen om door te gaan. Je mag mensen niet achterlaten met het idee dat je er flauw van bent. Dat is naar. Het leven is namelijk één groot feest. Ook als het voor jou voltooid is. Dan nog.

Een transparante zelfmoord van dichtbij doet menigeen er stil bij staan.
“Het zat er aan te komen”.
“Hier was het wachten op”.
“Ze is eindelijk waar ze wil zijn”.
“Nu heeft ze rust”.

En dáár zit ’m het cruciale punt: de rust. Die mag je niet zelf gaan invullen. Als je al niet gekozen hebt om geboren te worden mag je net zo min kiezen voor een dood. Dat maakt ‘men’ wel uit. Je kunt er niet omheen: je bent gevangene van je eigen leven. Je mag eenvoudigweg niet gaan. Niet als je niet ongeneeslijk ziek bent. Ook niet als je dat voor je gevoel in je hoofd bent. Er geen uitzicht meer is op beter leven.

Als je dus klaar bent met leven, geestelijk moe en óp bent, niet meer verder wilt en graag naar de andere kant wilt gaan nadat je maanden en misschien wel jaren je best hebt gedaan het zo netjes mogelijk vol te houden –dat leven- en je kaartje keurig vol te maken zoals het hoort, dan heb je na de pech dat je niet meer wilt ook de pech dat je het zelf moet doen. Niemand is bij je. Niemand helpt je naar de trein of neemt met je afscheid. Dat laatste randje mag je er alleen afscheuren. Zo fijn is het leven dan weer wel.

Dan sta je dus als 75-jarige bij de bouwmarkt touw te halen en rond te kijken naar een kruk of stoel om op te staan, die je nog kan wegtrappen ook op het laatste moment. Je mag dan in stilte je plan voorbereiden, afscheid nemen is er niet bij want diegenen die je als laatste wilt zien, laten je niet gaan. Je hebt dan wel een ‘niet –reanimeren- penning’ maar je wordt heus vervoerd naar het hospitaal waar vervolgens je dierbaren je boos aankijken nu je toch nog leeft. Wat dacht jij dan? Er zo maar tussenuit knijpen?

Dan mag je wel als moeder met een dood kind eenzaam in een hotel een beker vol pillen eten en je crematie op papier voorbereiden met muziek en al en hopen dat het lukt. Helemaal alleen. Niemand bij je. Geen laatste woordje, niets. Niks geen hand vasthouden of een aai over je haren en een geruststelling. Dan mag je als depressieve jonge vent van 19 jaar je motor aan de kant zetten en voor een vrachtauto springen, die zo ’n enorme snelheid heeft dat er alleen haren op de ruitenwissers zitten, de ledematen op de weg liggen en de tandarts je mag identificeren. Met alle trauma’s van dien voor welk gezinslid ook. Dan mag je als 83-jarige niet naar je man toe waarvan je weet dat hij in de hemel op je wacht en met wie je zoveel hebt te bespreken. Omdat je na 22 jaar weduwe -zijn het wel hebt gezien hier. Nee. Je zit het maar uit.
Je bent nog behandelbaar. Ook als je geen behandeling meer wilt. Of verpleging, verzorging. Zou je dan in Nederland op deze leeftijd nog voor de trein moeten springen ook? Is het echt zover gekomen?

Je mag er toch klaar mee zijn, of mag dat niet?
Gaat het niet om de kwaliteit verhogende manier van leven in ons leven? Mogen we niet meer niet-willen? Of is er zoveel hulp , psychiatrische bijstand en verzorging dat het ondankbaar is dit niet aan te grijpen. Als de depressie al in vol ornaat toeslaat en je nooit meer loslaat, je verlangt naar een dood of naar een leven ná de dood… Wie is dan uiteindelijk degene die bepaalt wat er met jouw leven gebeurt?
Dat ben jezelf niet meer. Dan leef je omdat het zo moet. Omdat het zo hoort.

Omdat zelfmoord iets naars is en iets griezeligs en iets erg verdrietigs. Je wordt er niet blij van. Het kost de nabestaanden maanden, jaren om dit verlies te verwerken en zoals het zo actueel klinkt: een plekje te geven.

Diezelfde plek, die je jezelf al zo lang niet meer wilt geven mag je niet leegmaken. Dat is niet netjes. De cirkel is pas rond als een pijnlijke, slopende dood zijn voltrekking heeft gedaan of wanneer er liefjes in een rouwadvertentie staat: Na een lang en arbeidzaam leven…Vooral lang. Hóé staat er vaak niet bij.Nee, je houdt er niet mee op. Dat doe je niet. Dat is niet netjes.
Daarom mogen artsen niets doen. Dat is ook niet netjes.
En een chauffeur die in zijn truck op weg naar huis wil, naar vrouw en kinderen, rijdt in het donker zomaar in volle vaart een jonge vent van 19 dood. Iemand pleegt zelfmoord en hij is de onschuldige die niet meer kan remmen. De zelfmoordenaar neemt ook een ander zijn leven. Zó moet het dan maar.

Dat is niet alleen niet netjes, dat is schandalig.