Als rechtbankverslaggever moet je veel dingen tegelijk doen. Luisteren, schrijven, herschrijven, aanhoren. Je moet je telefoon in de gaten houden voor ander nieuws, een app sturen naar de redactie en in de gaten houden of je niet die belangrijke zaak bij de politierechter mist, want zaken lopen weleens uit. En je moet je inhouden. Beheersen. Niet met je ogen draaien, al walg je soms van de zaak. Al denderen details om je oren waarvan de honden geen brood lusten.
Ik vind een aantal ‘zaken’ naar en moeilijk. Ook om me daarbij in te houden. Maar ik heb daar al jaren iets op gevonden. Ik herinner me een zitting in Groningen, waarbij een man, verdacht van misbruik van een dochter (8) van een kennis, op zitting verklaarde dat het meisje ook altijd bij hem op schoot ging zitten. Ze jurkjes droeg, kusjes gaf. Ze nooit ‘nee’ zei, als hij haar vroeg zijn piemel te kussen. Daar kreeg ze dan een euro voor. Of snoepgoed. Hij was verliefd op haar geworden, gaf hij toe. En dan komen de details. Hoe vaak hij zijn lul bij haar binnen bracht. Hoe vaak hij dingen bij haar deed, die niet horen bij een kind van 8 jaar.
Van de vriendschap met haar vader, dat mag helder zijn, is geen spaan over sinds de vader van het meisje van uit zijn dochters mond hoorde dat er wit spul uit ‘vriend van papa’s piemel kwam’.
De zaak ‘vader maakt eigen dochter (11) zwanger’, ik zat erbij. De goede man had babykleertjes gekocht toen hij hoorde dat hij opa werd. Van zijn eigen kind.
Verkrachtingen, incest, moord, doodslag, misbruik, bezit van kinderporno, aanranding, ik zit er. En vaak niet eens alleen. Dan neem ik plaats naast een collega, die ik af en toe alleen hoor zuchten. Of hij tekent iets op een blaadje, zodra het hem te gortig wordt. Kijken naar kunst en plafonds, dat is waar ik op dat moment goed in ben. Of ik stel mezelf de vraag welke maaltijd we zullen gaan eten, die avond. Dat allemaal tussen de smerigheden door. Ben ik daar niet mee bezig, dan vrees ik soms voor de moeder in mij. Die luisterend naar deze details ineens overeind zal gaan schieten.
Tijdens een zeer heftige zaak in 2010 heb ik eens van een collega (die mij blijkbaar goed kent) een post-iT gekregen met de tekst: ‘Loop er maar even uit, Karin.’ Betere adviezen kun je niet krijgen. Als je betraand een voorgelezen slachtofferverklaring (moeder) aanhoort. Van een moeder details hoort over haar met 22 messteken om het leven gebrachte dochter van 19 jaar. Ik ging een kop koffie halen. En keerde terug. Even de lucht eruit geperst. Dat mag, we zijn mensen.
Het is niet zo dat ik tijdens een zitting tegen de verdachte iets zal gaan zeggen. Ik voel daar tot op de dag van vandaag helemaal niets voor. Wel denk ik ’t mijne van de zaak. Van de persoon. In gedachten zeg ik veel. Van ‘smerige zak’, tot aan ‘wat ben jij een klootzak’.
Morgen staan er op het menu de o.a. de volgende zaken: een verkrachting van een 18-jarige, kinderpornobezit en ontucht met een stiefdochter van 10. Ik blijf het fascinerend werk vinden. Dat afvoerputje van de samenleving. De mensen achter de zaken, hoe een zaak wordt behandeld, de wereld ‘rechtbank’. Ik houd ervan.
Deze week diende in Assen een rechtszaak. ‘Mishandeling levensgezel’. De man stompte de vrouw tegen het oog, tegen haar achterhoofd, duwde haar met de keel tegen de muur omhoog. Volgens haar wilde hij seks en zij niet. Daarbij bedreigde hij haar met de woorden: ‘Je gaat onder de grond, je gaat dood!’ Het liep volledig uit de hand. Zelfs Bureau Jeugdzorg bemoeide zich al met de vier kinderen in het gezin. Cocaïnegebruik, XTC, de eeuwige rotzooi, Cannabis. Noem het en de verdachte heeft het gebruikt. De woorden van de officier van justitie in deze zaak waren buiten grappig, ook erg netjes. ‘Als je meneer ziet, dan zou je bijna denken dat het de voorbeeldige schoonzoon is, maar dat past niet bij het beeld van wat ik lees.’
Details over de mishandeling volgden. En die vielen me heel erg mee. Het stel is zelfs gewoon nog bij elkaar. ‘Het gaat beter dan ooit.’ zei de man enthousiast. Achter mijn leesbril draaide ik met mijn ogen. En ik zuchtte.
Wel dacht ik aan één ding toen ik typte. Bloemkool. Met een gehaktbal. En dat werd het die avond.
